Dünya üzerinde yaygın bir kullanım alanı bulan “Palm yağı” 17 yemeklik yağ çeşidinden biri olarak kabul edilmektedir. Bir tür palmiyenin meyvesi ve çekirdeğinden elde edilen Palm yağı Batı Afrika kökenlidir. Bu palmiye ağacı Amerika ve Kuzeydoğu Asya’nın tropikal bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. En çok üretildiği ülkeler ise Malezya ve Endonezya’dır. Palm yağı hakkında merak edilenleri sizin için sıralayalım.
• Niçin Tercih Ediliyor? Dayanıklı, raf ömrü uzun ve ucuz olduğu için.
• Yapısı ve İçinde neler bulunuyor? Oda sıcaklığında yarı katı bir halde olup yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır. Tokoferoller, Steroller, karotenoidler, fosfolipidler, glikolipidler ve koenzim Q10 içerir.
• Nerelerde kullanılıyor? Kızartma ve pişirme yağı olarak çok yaygın kullanılmaktadır. Ayrıca margarinlere ve çeşitli hazır gıdalara eklenmektedir. Katıldığı gıdalar: Çikolatalar, kekler, bisküviler, cipsler ve dondurmalar gibi yüzlerce çeşitli hazır gıdaya katılmaktadır.
• Sorun nedir? Palmiye yağı normalde kırmızı renkte olup kendine has bir kokusu vardır. İşte bu rengi ve kokuyu ortadan kaldırmak için yüksek sıcaklık uygulamalarında 200 derecenin üzerine çıkıldığı durumlarda yağda oluşan bazı maddelerin (Glisidil gibi) kansere neden olabileceği hakkında iddialar vardır.
• Yasak mı? Dünyada hiçbir ülkede Palm yağı kullanılması yasak değildir. Aslında “Bitkisel yağ” diye yazan bütün ibarelerden Palm yağı anlaşılmalıdır.
• Kanser yapar mı? 2015 yılı Aralık ayında İngiliz Kanser Araştırma Derneği tarafından yapılan bir araştırmada kanserin hızlı yayılması ve Palmiye yağı arasında bir ilişki olduğu değerlendirilmesi yapıldı. Araştırma kapsamında yüksek yağlı diyet ve Palmiye yağı konsantrasyonu fazla olan gıdalarla beslenen farelerde en hızlı yayılan kanser vakalarına rastlandığı bildirilmektedir.
• Tüketiciye zararları nelerdir? Palm yağı kalorisi yüksek ve doymuş yağ asitleri açısından zengindir. İşte bu doymuş yağ asitleri kilo alınmasına, obeziteye ve insülin direncine neden olabilmektedir. Bilhassa yüksek ısıda rafine işlemlerinden geçtikten sonra palmiye yağı besin değerinin çoğunu kaybetmekte ve sindirim için zor bir yağ haline gelmektedir. Bir yemek kaşığı Palm yağı 120 kalori verir. Palm yağı kolesterol içermez ama yüksek miktarda doymuş yağ asitleri nedeniyle damarlarda birikerek plaklar oluşturur ve kalp hastalığı riskini arttırabilir.
• ÖNERİLER:
• Gıdaların ambalaj bilgisinde Palm yağı katkısı olduğu açıkça belirtilmeli ve bu zorunlu hale getirilmelidir.
• Palm yağı ile yapılan kızartmalardan uzak durmalıdır. Çünkü, kızartmaların büyük çoğunluğu Palm yağı ile karışık yağlardan yapılmaktadır.
• Palm yağının katıldığı dondurma, kek, çikolata, kurabiye, bisküvi vb. çeşitli hazır gıdaları çok tüketmemek…
• Ve tabii ki bir de Palm yağının mutfaklarımıza ve günlük beslenmemize ne kadar usulca girdiğinin farkına varıp bunu çevremize anlatmak.
Prof. Dr. Özer Ergün
İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi (İSTÜN)
Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi
